6 ρεαλιστικοί τρόποι να μειώσεις τη σπατάλη τροφίμων στα τραπέζια των γιορτών

Υπάρχουν τρόποι να οργανώσεις το τραπέζι σου, φιλόξενο και εντυπωσιακό όπως το φαντάστηκες, με λιγότερο food waste. Όχι, δε θα σου προτείνω να βάλεις τους ξεχασμένους κουραμπιέδες μέσα σε μωσαϊκό ή να τρίψεις τα leftover μελομακάρονα σε βάση για cheesecake (αλήθεια, πόσα μελομακάρονα σου έμειναν πια;). Σου καταγράφω μερικές ρεαλιστικές ιδέες που μπορείς να εφαρμόσεις στο επόμενο τραπέζι σου, ώστε να μη λείψει τίποτα σε κανέναν και να μη χρειαστεί να πετάξεις φαγητό.

1. Πλάναρε το μενού σου λαμβάνοντας υπόψη 2 βασικούς παράγοντες: τις διατροφικές προτιμήσεις των καλεσμένων σου και το τι έχεις ήδη σε ντουλάπια, ψυγείο και κατάψυξη. Πάνε πια οι εποχές που -σε μια επίδειξη φαινομενικού πλούτου- έπρεπε να εντυπωσιάσεις με “premium” υλικά όπως καπνιστό σολομό και γαλλικά τυριά. Ευτυχώς πλέον ο περισσότερος κόσμος εκτιμά την ειλικρίνεια και το μεράκι στο φαγητό, είτε πρόκειται για γαστρονομικούς πειραματισμούς με ταπεινά, υψηλής ποιότητας εγχώρια προϊόντα, είτε για πιάτα εμπνευσμένα από τις παιδικές αναμνήσεις ή ένα μακρινό μας ταξίδι.

Πριν αρχίσεις να κοιτάς για συνταγές με υλικά που δεν έχεις, τσέκαρε τι έχεις ήδη, οραματίσου τα πιάτα σου και χτίσε τη λίστα του σουπερμάρκετ από εκεί. Είναι το καλάθι κρεμμυδιών γεμάτο μέχρι πάνω; Για να τα προλάβεις πριν πετάξουν φύτρες, καραμέλωσε μπόλικα και φτιάξε μια πεντανόστιμη galette. Έχεις πατάτες, μπρόκολο (και κατ/νο, δε βαριέσαι) και άλλα λαχανικά που πρέπει να αξιοποιηθούν μέσα στις επόμενες μέρες; Φτιάξε μια βελούδινη σούπα για ορεκτικό, σέρβιρέ τη με ένα τραγανό topping από υλικά ντουλαπιού και σου εγγυώμαι ότι δε θα μείνει ούτε κουταλιά. Α και σχετικά με τις διατροφικές προτιμήσεις που ανέφερα, η πιο σοφή, easyGREEN και εν τέλει #timoula επιλογή είναι να υπερτερούν τα vegetarian και vegan πιάτα που μπορούν να φάνε οι περισσότεροι, ώστε να περισσέψει λιγότερο φαγητό.

2. Μη μαγειρέψεις για ένα λόχο: υπολόγισε σωστά, αναλόγως τους καλεσμένους σου. Δεν λέω να μαγειρέψεις ίσα-ίσα και να ψιθυρίζεις στα μέλη τις οικογενείας σου “μη φάτε πατάτες” τρέμοντας μην τελειώσουν, αλλά μπορείς να μαγειρέψεις τόσο ώστε να περισσέψουν φαγητά για 1-2 μέρες ακόμα, που έτσι κι αλλιώς θα θέλεις να απέχεις από κατσαρόλες. Αρκεί να ξέρεις ότι ό,τι μείνει, θα καταναλωθεί.

3. Αν όντως σκοπεύεις να μαγειρέψεις για ένα λόχο, τότε κάντο για τους σωστούς λόγους. Σου ανοίγονται 2 δρόμοι. Ειδικά εάν μένεις μόνος/η ή το πολύ με άλλο ένα άτομο και έχεις όρεξη να φτιάξεις την Άρτα και τα Γιάννενα για τους καλεσμένους σου, μια-δυό μέρες πριν προειδοποίησέ τους να φέρουν από ένα ταπεράκι για να πάρουν φεύγοντας ό,τι τους άρεσε από τα φαγητά σου, για ακόμα ένα γεύμα. Προσωπικά το βρίσκω πολύ γλυκό, ιδιαιτέρως με πολύ δικούς σου ανθρώπους που ξέρεις ότι θα εκτιμήσουν τα πιάτα σου και θα θέλουν να τα απολαύσουν για άλλη μια φορά. Επίσης –και άκουσέ με– αν δεν τους το πεις εγκαίρως και αναγκαστείς να δώσεις από τα δικά σου τάπερ, είναι πολύ πιθανό να μην τα ξαναδείς.

Μια άλλη ιδέα -εάν έχεις τα υλικά και τη διάθεση- είναι αντί να φτιάξεις ένα τεράστιο ταψί φαγητό, να το χωρίσεις σε δύο, να κρατήσεις το ένα για το τραπέζι σου και το δεύτερο να το δωρίσεις σε όσους έχουν πραγματικά ανάγκη. Είτε σε κάποια οικογένεια που γνωρίζεις από τη γειτονιά, είτε σε ιδρύματα, συσσίτια και κοινωνικές υπηρεσίες της περιοχής σου που δέχονται τρόφιμα ανέγγιχτα και σε άριστη κατάσταση. Φρόντισε να έχεις συμβουλευτεί τον χάρτη του Μπορούμε, ή μπορείς ακόμα να επικοινωνήσεις μαζί τους εγκαίρως, για να σε κατευθύνουν ως προς τη δωρεά σου.

4. Εκμεταλλεύσου την κατάψυξη. Πόσα κομμάτια λαζάνια να φας πριν τα βαρεθείς; Άσε που μετά από ένα πλούσιο τραπέζι μπορεί να θέλεις να την πέσεις στις σαλάτες, άντε και στην leftover σούπα. Μπορείς να χωρίσεις τα φουρνιστά φαγητά σε μερίδες, να τα καλύψεις καλά και αεροστεγώς, να βάλεις ταμπελίτσα με ημερομηνία και τι είναι το καθετί και να τα καταψύξεις για μια πολύ κουραστική μέρα στο εγγύς μέλλον. Αρκεί να το κάνεις νωρίς, δηλαδή ιδανικά το πολύ το επόμενο πρωί, όχι να περιμένεις τρεις μέρες μετά το τραπέζι.

5. Όσο μπορείς, αξιοποίησε δημιουργικά τα leftovers. Αν έχεις διάθεση για άλλα μαγειρέματα. Αν δεν σου αρκεί να ξαναζεστάνεις τα leftovers, επαναλαμβάνοντας το ίδιο μοτίβο με αυτό του τραπεζιού. Εν τέλει αν τα ίδια τα φαγητά στο επιτρέπουν. Μια πίτα προφανώς θα τη φάς όπως είναι. Αλλά αν σου περίσσεψαν ψητές πατάτες και γλυκοπατάτες, μπορείς να χτυπήσεις ένα ωραίο dressing και να τις μετατρέψεις σε χορταστικό μεσημεριανό. Αν ξέμεινες με πολλά σαλατικά, φτιάξε εύκολα flatbreads και σέρβιρε τα μαζί για ένα πιο ελαφρύ street food φιξάκι. Αν πήρες μπόλικα τυριά για το πλατό σου, σκέψου pancakes, τυρένια σάντουιτς ή ένα mac & cheese “αχταρμάς”.

6. Ό,τι μείνει στο τέλος και πλέον δεν μπορείς να το καταναλώσεις, κομποστοποίησέ το. Αν φυσικά έχεις κάδο κομποστοποίησης στο σπίτι. Αν δεν έχεις, ψάξε, μάθε τι είναι, ενημερώσου για τα οφέλη της και δες αν ταιριάζει στον τρόπο ζωής σου. Σε περίπτωση που ενδιαφέρεσαι, μπορείς να απευθυνθείς στο δήμο σου: πλέον πολλοί δήμοι της χώρας έχουν υλοποιήσει προγράμματα οικιακής κομποστοποίησης, παρέχοντας στους δημότες τους δωρεάν κάδους μαζί με σχετικές οδηγίες για τη χρήση τους, καθώς και το τι κομποστοποιούμε και τι όχι. Δε χάνεις τίποτα να πάρεις ένα τηλέφωνο!

Αυτά από μένα. Να περάσεις όμορφα, να μαγειρέψεις πεντανόστιμα πιάτα, να ευχαριστηθείς τα εδέσματα που θα σου προσφέρουν οι άλλοι, να γελάσεις με την ψυχή σου και να θυμάσαι ότι αυτού του είδους οι μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά σου -χωρίς να σε δυσκολεύουν- κάνουν τη διαφορά.